Dersim ve Sabiha Gökçen – Derya Sazak

Dersim ve Sabiha Gökçen – Derya Sazak/Milliyet

Başbakan Erdoğan’ın Arap Baharı ardından “ülkesini bölgesel güce dönüştüren lider” nitelemesiyle TIME’a kapak olduğu günlerde CHP’de “Dersim isyanı” yaşanıyor olması ilginçtir. Atatürk’ün manevi kızı, ilk kadın pilot Sabiha Gökçen’in “Atatürk’ün İzinde Bir Ömür Böyle Geçti” kitabında Dersim anıları da yer alıyor.

Gökçen’in anılarını Oktay Verel kaleme almış, Türk Hava Kurumu (1981) yayımlamış. Kitabın 417. sayfasından itibaren Sabiha Gökçen’in Eskişehir Hava Okulu’ndaki pilotluk eğitimi ve katıldığı askeri manevraları yakından izleyen Atatürk’le ilgili bölümler ve fotoğraflara yer verilmiş. Bunların 7,8 adedi Dersim’e hareket öncesi çekilmiş kareler. En çarpıcı olanı “Dersim’e uçan uçakların ardından”, Atatürk’ü gökyüzüne bakarken gösteren fotoğraf. Resim altını Sabiha Gökçen yazmış: “Bu benim çok sevdiğim, bana göre de çok anlamlı olan bir fotoğraftır. Bizim filo Dersim’e hareket ettikten sonra Atatürk yanındakilerle birlikte büyük boşlukta bizi kaybolana kadar izlemiş sonra dudaklarından biraz üzgün, biraz kırgın şu kelimeler dökülmüş: ‘Ulusal Kurtuluş savaşını bu millet el ele gerçekleştirmişti. Şimdi bu birliği bölmek, bozmak, barışa kan bulaştırmak istiyorlar. Yazık… Çok yazık.” Bir başka fotoğrafa “Harekâttan birkaç dakika önce” notu düşülmüş: “Dersim’e uçuyordum. Asker arkadaşlarımla, meslektaşlarımla birlikte isyancıları susturmak görevini almıştım. Atatürk’ün bana verdiği silah da üzerimdeydi. Ulusum için ilk kez büyük bir işe gidiyordum. Makbule Atadan hanımefendi, ‘Korkuyor musun?‘ diye sordu. Güldüm: ‘Bölgeye barışı sağlamak için gidiyorum. Korkan insanın barış için savaş vermesi mümkün mü?’” Ve “Makineli tüfek kontrolü” yapılıyor: “Ne olur ne olmaz diye bir de makineli tüfek kontrolü yapıyor, silahı yağlıyor, mermileri sayıyor, herhangi bir taarruza uğradığımızda ne yapacağımızı birbirimize anlatıyorduk. Ben Atatürk’ten aldığım direktif üzerine, şayet uçağımız düşecek olursa derhal silaha sarılacak ve asla asilerin eline sağ olarak geçmeyecektim! Önce onlarla dövüşecek sonra da son kurşunu kendi beynime sıkacaktım.” Sabiha Gökçen Atatürk’ün Dersim’le ilgili duygularını, hüznünü şöyle anlatıyor: “Hiç beklemediği, hiç istemediği bir şey olmuştu, Atatürk’ün. 1937 yılında ülkeyi bölmek isteyenler Dersim’i seçmişlerdi. Oysa burada namuslu, ülkeye bağlı insanlarımız yaşıyordu. Bir avuç maceraperest halkı kışkırtıyor onlara asla yerine getiremeyecekleri vaatlerde bulunuyorlardı. Çoğu kanmıyor, inanmıyor ama içlerinde az da olsa silaha sarılan vardı. Türkiye huzura, barışa muhtaçtı. Atatürk bu meselenin bitmesini huzur ve kardeşliğin yeniden tesisini emretti. Bu nedenle uçaklarımız da ben de Dersim harekâtını olduğu yerde bitirmek, bu yangını söndürmek üzere göreve koştuk.” Dersim gerçeğiyle yüzleşmek isteyenler için Gökçen’in anıları iyi bir kaynak. 

CEMHABER’İN GÖRÜŞÜ Sabiha Gökçen Dersim’de bazı aşiretlerin isyan etmesi üzerine Cumhuriyetin ve Devrimlerin korunmasının sembolük göstergesi için Dersim’e gitmiştir. Sabiha Gökçen’in katıldığı operasyonlarda ise katliam yapılmamıştır. Bazı dağların bombalanması ile katliam yapıldığını söyleyen kişi ve tarihi bir bilgi yoktur. Sivillerin üzerine bomba atılmamıştır. Köyler bombalanmamıştır. Dersim isyanına katılan bazı aşiretler ve Alevilere Katli Vacip gözü ile bakan devlet yöneticilerini sebeb olduğu Dersim katliamının olmaması için Atatürk tüm gücü ile mücadele etmiştir. Katliam 1938 yılının Ağustos ayında kısa bir süre ile Maraşal Fevzi Çakmak’ın emri ile köylerden toplanan Halk üzerinde yapılmıştır. Atatürk’ün olayı duyması üzerine bölgeye giden Maraşal Fevzi Çakmak katliamı yarıda kesmiştir. Bu nakil Dersim Mebusu Mustafa Zeki Saltık’dan alınmadır. Sabiha Gökçen üzerinden Atatürk ve devrimlerine iftira atanları gerçeğe davet ediyor