Erenlerden Hikmetli Sözler

İmam Ali‘den Hikmetli Sözler

• BİLGİNİN ÖNEMİ ve BİLGİNLERE SAYGI
Bildiği halde susmak, bilmediği halde konuşmak kadar çirkindir.
Bilge insan çalışmasına, bilgisiz de boş hayallerine güvenir.
Bilgi gibi hazine olamaz.
Bilgin kişinin rütbesi rütbelerin en üstünüdür.
Bilgin ölse de yaşar; cahil ise yaşarken ölüdür.
Bilginlerin toplantısı mutluluk getirir.
Düşünce akılların cilasıdır.
Bir gerçeği savunurken ona önce kendiniz inanmalısınız, başkasını inandırmak sonra ki iş.
Dil, aklın tercümanıdır.
Cahil, ne kendi eksiğini görür, ne de öğütlere kulak asar.
Cahiller çoğalınca bilginler garip olurlar.
En yakışıklı elbise, erdem elbisesidir. Erdemin başı ilimdir.
Fikir çatışmalarından hakikat çıkar.
Fikir sahibi her şeyden ibret alır.
Gerçek bilgin, bildiklerinin bilmedikleri yanında daha az olduğunu anlayandır.
Gerçek karşısında öfkelenmek ayıptır.
Her şey akla muhtaçtır, akıl da eğitime.
İki şey vardır ki sonu bulunmaz; ilim, akıl.
İlim, bütün iyiliklerin anahtarıdır.
İlim meclisi, cennet bahçesidir.
İlim tükenmez bir hazine, akıl eskimek bilmez bir elbisedir.
İlimden başka her şey azaldıkça değeri yükselir. İlim ise çoğaldıkça değeri yükselir.
İlmin bereketi güzel ameldir.
İlmini saklayan, cahil gibidir.
İnsan, cahili olduğu şeyin düşmanıdır.
Kitaplar, bilginlerin bahçeleridir.

GÜZEL AHLÂK
Acelenin meyvesi yanlışlıktır.
Aç kalmak, alçalmaktan hayırlıdır.
Adalet, halkın dirliği ve düzeni, idarecilerin ise süsü ve güzelliğidir.
Akıllının dili kalbindedir, ahmağın dili ise ağzındadır.
Alçak gönüllülük, ilimin meyvesidir.
Alçak gönüllülük, en büyük şereftir.
Ayıbın en büyüğü, ona benzer bir ayıp sende de varken, başkasını ayıplamandır.
Babana saygılı ol ki, oğlun da sana saygılı olsun.
Bağışlamak, büyüklüğün şanındandır.
Bir insana başkaları yanında verilen öğüt, öğüt değil, hakarettir.
Bir sanat eserini yıkmak, cinayetlerin en büyüğüdür.
Cimri zengin, cömert yoksuldan daha yoksuldur.
Cimrinin dostu bulunmaz.
Cömertlik, istemeden önce vermektir. İstendikten sonra vermek utançtandır ve kötüdür.
Çalışan kötülük düşünemez, çalışmayan da kötülükten kurtulamaz.
Dil, insanın terazisidir.
Dili tatlı olanın arkadaşı çok olur.
Dilsiz ol, yalancı olma.
Doğru söz söyleyenin delili kuvvetli olur.
Doğruluk en iyi yol, bilgi en iyi kılavuzdur.
Doğruluk, hakkın dilidir.
Dostları yitirmek, gurbete düşmektir.
Dostlarının kötüsü, seni iyi gününde arayıp sıkıntılı zamanında yüz üstü bırakandır.
Dostluk, en yakın akrabalıktır.
Dostlukta aşırı gitme, kim bilir belki o dostun bir gün düşmanın olur, düşmanlıkta da aşırı gitme, kim bilir belki o düşmanın bir gün dostun olur.
Düşene sevinme, zamanın sana ne sakladığını bilmezsin.
Düşmanlık, kalbi meşgul eder.
Edep, aklın suretidir.
Edep, en iyi mirastır.
Eğer ararsak kendimize kolayca düşman bulabiliriz, ama ne kadar arasak dost bulmak kolay değildir.
Eğlence ve zevke kapılan, akıldan kaybeder.
En ahmak insan, kendini herkesten en akıllı sanandır.
En akıllı insan, öğütleri dinlemekten vazgeçmeyen insandır.
Erkeklerin süsü edeptir.
Garip, dostu olmayan kimsedir.
Gereksiz şeylerin peşinden koşan gerekli şeyleri kaçırır.
Güler yüz göstermek, cömertlik yerine geçer.
Günah işlememek, tövbe etmekten daha iyidir.
Güzel huy, bir ganimettir.
Her kişinin değeri, yaptığı güzel işiyle ölçülür.
Hoş geçinmek aklın yarısıdır.
İbret alınacak şeyler ne çok, ibret alanlarsa ne az.
İki şey vardır ki yitirmeden kadri bilinmez; gençlik ve afiyet.
İnsan, belayı dilden bulur.
İnsandaki edep, onun altınından daha iyidir.
İnsanın kendisine iyilik edeni övmesi, iyiliği arttırır.
İnsanın kurtuluşu doğruluktadır.
İnsanın tevazu sahibi olması, kendisine iyilik getirir.
İnsanın utanması, örtüsüdür.
İnsanların en acizi insanlardan kardeş edinemeyendir. Bundan daha acizi de kardeş edindikten sonra onu yitirendir.
İnsanların solukları, ecellerine doğru attıkları adımlardır.
İnsanlarla öyle geçinin ki, öldüğünüzde size ağlasınlar, sağ kalırsanız sevgiyle çağrışsınlar sizin için.
İyi niyetlilik, gönle ferahlık, bedene esenliktir.
İyi ve kötü insana aynı değeri vermek doğru değildir, bu suretle birincisini iyilikten soğutur, ikincisini kötülük yolunda cesaretlendirirsin.
İyiliği emret ki, iyilerden olasın.
İyilik yapandan şüphelenmek, haksızlıkların en çirkini ve günahların en büyüğüdür.
Kendi görüşüyle yetinen, canını tehlikeye atmıştır.
Kendin için istediğini başkaları için de iste.
Kıskançlık hastalıkların en kötüsüdür.
Kıskançlık, ruhun hapsidir.
Kötü insanlarla oturup kalkmak, iyi insanlar hakkında sû-i zan doğurur.
Küçük bir insandan gelen büyük bir fikri küçümseme.
Mal çokluğu kalpleri bozar, günahları doğurur.
Mal, mülk insanın gözünü doyurmaz, gönül zenginliğine çalış.
Malından vermeyeni zenginlerden sayma.
Mazideki esefli ve üzüntülü olaylarla kalbini doldurma, gelecekte uğraşmaya zaman bulamazsın.
Milletlerin ölçü ve terazîsi adalettir.
Mutlu ile arkadaş olan, mutlu olur.
Mümin, kardeşi açken doyasıya yemez.
Namus, güzelliğin sadakasıdır.
Nice kan vardır ki, onu dil döker.
Öldükten sonra yaşamak isterseniz kalıcı bir eser bırakınız.
Ölümü unutmayan, güzel şeylere tutkun olur.
Ölümün belirtisi doğmaktır.
Sabır acılığının meyvesi zaferdir.
Söylemediğin sözün hâkimi, söylediğin sözün mahkûmusun.
Söz ilaçtır, azı yaşatır, çoğu öldürür.
Söz; ok ve mızraktan daha tesirlidir.
Sözün güzelliği, kısalığındadır.
Şehvet bir kapıdan girer, akıl öbür kapıdan çıkar.
Şerefli ve önemli bir mevkiiniz olması için bilime sarılınız.
Üç sınıf Allah sevgisinden uzak tutulmuştur: Zâlimler, onlara yardakçılık edenler ve zulmü hoş karşılayanlar.
Üç şey hayatı tatsızlaştırır: kin, kıskançlık ve kötü huyluluk.
Üstünlük taslamak, ayıpların en kötüsüdür.
Yakınlarına yardımı bırakan, düşmanlarına yardım etmiş olur.
Yaptığın iyilikleri ve sana anlatılanları gizle.
Yola düşmeden arkadaşı, eve girmeden de komşuyu sor.
Yumuşak ahlâk, soyluluk ve büyüklüktendir.
Yumuşak konuş, sevilirsin.
Yükseklik taslamak alçaltır, alçak gönüllülük yükseltir.
Zaman uzasa, sonu gecikse bile sabreden mutlaka zafere ulaşır.
Zamanının bir kısmı maziye karıştı. Geride kalan günlerinin sayısı da belli değil, fırsat varken çalış.

Hacı Bektaş-I Veli‘den Hikmetli Sözler

• Eline, diline, beline sahip ol!
Îsâr etmek (yemeyip yedirmek, giymeyip giydirmek) dostluktur.
Muhabbeti açığa vurmak nezâkettir.
Kötülüğe karşı iyilik yapmak insanlıktır.
Sevgi kalbin hayatıdır.
İlimden gidilmeyen yolun sonu karanlıktır.
Kendisini Kur’ân’a layık hale getirmeyen, onunla aydınlanmayan kör olmuş demektir.
Kur’an âşıktan maşûka bir mektuptur.
Yüce Allâh’ın rızâsını kazanmak ve Hazret-i Mustafâ’ya (sav) tabi olmak, Kur’ân’ın emridir.
Kimsenin ayıbını arama!
Kendi ayıbını görür ol!
(Hakk’ı) ara, bul!
Âşıkların sözü, sohbeti hakîkî maşûktan (Hakk’tan) başkası değildir.
Derviş tüm zamanını Allah ile geçirmeli, ondan doğan her nefes, Hakk’ı anarak tükenmelidir.
Hiçbir zaman şöhret arama; şöhret afettir.
Soya, sopa rağbet etme!
Affet ki; seni de affetsinler.
Düşman hakîr olsa da, hor tutma!
Halkla mücadele etme!
Hiçbir kimseyi küçümseme!
İncinsen de; incitme!
Bir insanın gönlünü yaralamak cellatlıktır.
Herkese şefkat gözü ile bakmalısın.
Yetmiş iki millete bir gözle bakmayan halka müderris olsa da; Hakk’a âsîdir.
Evliyânın makâmı odur ki; yetmiş iki milleti kabul eder ve herkese duâ ve himmetle yardım eder.
Allâh’ın velîsi, kendi zamanının Nûh’udur. O’nun yardımı, Allâh’ın kullarını tufan belâsından koruyan gemidir.
Îmânın örtüsü perhizdir. Ziyneti hayâdır. Gıdası vifâk (birlik ve beraberlik)tir.
Eğer bir yeri karanlık görüyorsan, bil ki perde senin gözündedir.
Derviş gece ve gündüz nefsiyle ve şeytanla savaşmalıdır.
Ayrılık gütmek yanlıştır.
Topluluğa ait kimseye, haksız ayrılık haramdır.
Topluluk, haklı beraberlikle ayakta durur.
Doğruluk göster; yalanla uyuşma!
Doğruyu söylemekten geri durma!
Derviş sözlerinde ve davranışlarında doğru olmalıdır.
Sorulmadan söyleme; çağırılmadan gitme!
Susucu olmak namusluluktur.
Kimseden kimsenin sırrını isteme!
Kimseye hizmet buyurma!
Dünya ile, onun izzeti ve devleti ile gururlanma!

• Oturduğun yeri pâk (temiz) et, kazandığın lokmayı hak et.
Çalışmadan geçinenler bizden değildir.
Ma’rifet nefsi silmek değil, bilmektir.
Asalet, duruluk ve doğruluktur.
Hakk (Allah) güneşten daha zâhir (görünür)dir.
Asıl körlük, nankörlüktür.
Gözlüye gizli yok.
En büyük kerâmet çalışmaktır.
Îmânın kemâli (olgunluğu) ahlâk güzelliğidir.
Mürşidlik alıcılık değil, vericiliktir.
Âlem (evren) Âdem (insan), Âdem de âlem içindedir.
Fikirsiz âlim (bilgin) Nuh’suz gemidir. Zikirsiz derviş nûrsuz (ışıksız) kandildir.
İlim hakîkata (gerçeğe) giden yolları aydınlatan ışıktır.
Göze nûr gönülden gelir.
Kendisini temizleyemeyen (eğitemeyen) başkasını temizleyemez.
Bizim semâhımız ilâhî bir aşktır.
Kadınları okutunuz. Kadınları okumayan milletler yükselemez.
Doğruluk dost kapısıdır.
Ma’rifet ehlinin ilk kapısı edebtir.

ABDAL MUSA‘dan Hikmetli Sözler

o Bir kimsenin musîbetine gülme.
Senden ulu kimse ile mücâdele etme.
Müstakîm (dosdoğru) ol.
Musîbete sabreyle.
Evvel fikredip, sonra söyle.
İbâdetine ve mala güvenme.
Halîm (yumuşak huylu) ve selîm ol.
Münkire (Hakk’a inanmayana) gönül verme.
Dünyâya meyil verme.
Maslahat (yarar) olmadan vezîr ve ricâl (devlet adamı) kapısına varma.
Bana iyi desinler diye sûfîlik (dervişlik) satma.
Her bulduğuna şükret.
Elden gelirse, yalnız yemek yeme.
Evliyâullahdan (Allah dostlarından) ve mürşidden (yol büyüğü, inanç önderinden) ayrılma.
Hak dîvânından (katından) ayrılma.
Ahde vefâ et (Verdiğin sözde dur).
Vaktini zâyi etme (boşa geçirme).
Rasûlullâh ve Ali evlâdına cân-ı gönülden muhib ol (onları seven ol) ve muhabbet eyle, daima salavât eyle (Hz. Peygamber ve Ehl-i Beyt’ine salavât getir).

 MEVLANA‘dan Hikmetli Sözler

• ALLAH AŞKIYLA İLGİLİ SÖZLERİ

Canım bedenimde oldukça, kulum, köleyim, seçilmiş Muhammet’in yolunun toprağıyım. Birisi sözlerimden bundan başka söz naklederse, o kişiden de bezmişim ben, o sözden de.

Altın ne oluyor, can ne oluyor, inci, mercan da nedir bir sevgiye harcanmadıktan, bir sevgiliye feda edilmedikten sonra.

Âşıkların gönüllerinin yanışıyla gözyaşları olmasaydı, dünyada su da olmazdı, ateş de.

Aşk, davaya benzer, cefa çekmek de şahide: Şahidin yoksa davayı kazanamazsın ki…

Dert, insana yol gösterir.

Dünya köpüktür. Tanrı sıfatlarıysa denize benzer. Fakat şu cihan köpüğü, denizin arılığına, duruluğuna perdedir.

Burnuna sarımsak tıkamışsın, gül kokusu arıyorsun.

Dünyaya demir atmış Karun’u, yer çekti, yuttu. Ulular ulusu İsa’yı gökyüzü çekti, yüceltti.

22.04.2015

cemhaber.com