Ahi’yi fütüvvetten düşüren birkaç şey
Zamanla insanlığı ahlaktan uzaklaşan birçok şey bulunur. Ahı bu gibi fiilleri yaparsa Allah’ın yolundan düşer. Ahi Evran tarafından Anadolu topraklarında oluşturulan Ahilik yani esnaf teşkilatı öncelikle “Güzel Ahlak” esasına dayanır. Muhammed Ali’nin yoluna dayanan Fütüvvet anlayışı Ehlibeyt ocaklarında Musahiplik olan dünya ve ahiret kardeşliği olarak yüzyıllardır uygulanmaktadır.
Hz. Muhammed Medine’de müşriklerden gördüğü baskı üzerine Medine’ye göç edince, buraya gelen göçmen Mekke’liler ile Medine’li esnaf arasında ekonomiş ve sosyal dayanışmayı sağlamak için kurulmuştur. Çalışma ve paylaşmayı esas olan Ahilik teşkilatı Ahi Evran tarafından Anadolu’da kurumlaştırılmış Hacı Bektaş-ı Veli ile beraber yaygınlaştırılmıştır.
Ahiliğin Temel Esasları
1-Elini açık tutmak,
2-Sofrasını açık tutmak,
3-Kapısını açık tutmak,
4-Gözünü bağlı tutmak,
5-Beline sahip olmak,
6-Diline sahip olmaktır.
Ahiliğe aykırı uygulamalar
1 – İçki içmek (Şarhoşluk veren şeyler, uyuşturucu, mal, makam, para sarhoşluğu gibi)
2 – Zina etmek (Şehvetine yenik düşmek)
3 – Livata Etmek (Erkek erkeğe ilişki – Lut kavmini helak eden kötü huy)
4 – Gammazlıkta bulunmak (Gizlice Halkı kötüleyip zarar görmesine sebep olmak)
5 – Münafıklık etmek (Gönlünde kötülük bulundurmak)
6 – Kibirlenmek (Ululuk taslamak, büyüklenmek yani İblis huyuna sahip olmak)
7 – Haset etmek (Başkasının başarılarını kıskanmak ve başarısız olmasını istemek ve bu uğurda uğraşmak)
8 – Kin tutmak (Öç almak, düşmanlık yapmak için nefret duygusunu kalbe sokmak)
9 – Yalan Söylemek (Arif doğru sözden başka bir söz söylemez. Doğruluk Tanrı vasfıdır)
10 – Sözünde durmamak (Faydasız insanları hali)
11- Hainlik etmek (Emanete ihanet etmek)
12- Namahreme bakmak (Başkasının namusuna bakmak)
13 – Ayıp aramak (Başkasının ayıbını gözetip kendi ayıbını görmemek)
14- Cimrilik etmek
15 – Gıybette Bulunmak (Başkasının arkasından konuşmak)
16 – İftira etmek
17 – Hırsızlık (Elinle koymadığını alma)
18 – Haram Yemek
ÖĞÜT
Adam olmak isteyip duruyorsan adamlık et, adamlık et, adamlık.
Bütün bunlar; bir sözle tamamlanır. Kötülükten sakın vesselam.
Çömertliği ve iyi sözü San’at edin. Kendine yapılmasını istemediğin şeyi kimseye yapma.
Nasiri’nin öğütlerini kabullenirsen bu sözler, kulağına taktığın inciden de iyidir, güzeldir.
Onun sözünü inci gibi kulağına tak da ondan sonra sedef gibi sus.
Abdülbaki Gölpınarlı’nın Fütüvvet teşkilatı isimli eserinden kaynak olarak yararlanılmıştır.