Balım Sultan Türbesi

Pir-i Sani Balım Sultan Kimdir?

Hacı Bektaş Velî Dergâhı’nda, Hazret Avlusu’nun sağında Balım Sultan Türbesi bulunmaktadır. Türbe önünde Hacı Bektaşî Velî ile çağdaş olduğuna inanılmış kara dut ağacı bulunmaktadır.

Kara Dut Hacıbektaş Dergahı

Bektaşî inanışında ikinci bir pir olarak tanınan Balım Sultan’ın Bektaşîliğin kurulup genişletilmesinde büyük payı olmuştur. Dimetoka’da 1462’de doğan ve 1516’da ölen (Hakk’a yürüyen) Balım Sultan’ın türbesini Yavuz Sultan Selim’in kumandanlarından Şehsuvaroğlu Ali Bey 1519’da yaptırmıştır.

Balım Sultan Türbesi

Türbe kesme taştan, içerisi kare planlı, dışı sekizgen gövdeli olup, üzeri sekizgen taş bir külah ile örtülmüştür. Külahın ucundaki alem gökyüzüne doğru uçan bir güvercin şeklindedir.

Türbenin giriş kapısı üzerine “İnna Fetahnaleke fethan mübina” ayeti işlenmiş, türbenin girişinde bulunan bir sütun parçası üzerinde de şunlar yazılmıştır:“Bir nokta-i nahd etdi hıynı veruben bade Hakk oldu ayaklarda çok sal-u felek-i rifad.”

Türbe kapısının üst duvarında; “Bina hazihi kubbetü’ş-şerifetü’l-emirü’l-Ali Ali Bey b. Şehsuvar Bey li kutbi’l-evliya ve hulasetü’l-budala Hızır Bali b.Resul Bali b.Hacı Bektaşî’l Horasani Nurullah-i mergadi fihim sene hamse ve ışrin tis’a mie. 1519” ibareleri kayıtlıdır.

Balım Sultan Türbesi’nin ön tarafında demir parmaklıklarla çevrili muhafazanın içinde biri erkek diğeri de kadına ait olduğu anlaşılan iki adet mezar bulunmaktadır. Bu mezarların çelebiler tarafından onarıldığı söylenmektedir. Erkek mezarının kitabesinde; “Mazhar sırr-ı velayet memba feyz-i hüda bima ak gülşeninde bülbülüdür güya nokta-i tevhid-i vahdet hem kim besde-i şah bir tuy-ı hidayet bir tarik-i mürteza hafız-ı erkân sırdır hem selavat-ı vasatı ile nice defa irşad senindir Seyyid Hacı Ali Baba zümre-i abdala mürşid-i hakikat hem çu pir ruh şad olsun zayıflar Hacı Ali Baba sene 1205 (1790.)” yazılıdır.

Kadın mezar kitabesinde ise; “Suiale-i tahire Hazret-i Hünkar Hacı Bektaş Velîden Feyzullah Efendi zevcesi merhume ve meğfure Fatıma Samut Ana ruhu için Fariha 1267 (1850)” yazılıdır.

Türbenin girişinde kalın taş duvarlar arasına iki sütunlu, yuvarlak kemerli bir giriş eklenmiştir. Türbenin içerisinde kanatlarında ejder ve buket taşıyan güvercin heykellerinin bulunduğu büyük bir şamdan ile küçük şamdanlar ve levhalar bulunmaktadır. Ayrıca türbenin kuzeyindeki bir niş içerisinde de Balım Sultan’ın kardeşi Şah Kalender’in mezarı vardır.

Balım Sultan Türbesi ile cami arasındaki hazirede dergâha hizmet etmiş Bektaşî babalarının 40’a yakın mezarı bulunmaktadır.

Kaynak : http://aregem.kulturturizm.gov.tr/TR-12632/balim-sultan-turbesi.html