On iki, On iki post, on iki hizmet ve On iki Ocak
İÇİNDEKİLER
Nebilerin On İki Nişanı
Her Nebinin on iki ile ilgili bir nişanı vardır. Yakub’un on iki oğlu, Musa’nın on iki kavmi ve önderi, İsa’nın on iki havarisi, Muhammed Mustafa’nın on iki imamı vardır.
Manevi olarak Kuran’da Güneş Hz. Muhammed ve nebilere, Ay ise Hz. Ali ve velilere işarettir. Hz. Yusuf; “… “Babacığım! Gerçekten ben (rüyada) on bir yıldız, güneşi ve ayı gördüm”.Yusuf-4 ayetinde güneş, ay ve yıldızlar yine veli kullara işarettir.
“Ey Rabbim! Bana bir hikmet bahşet ve beni salih kimseler arasına kat.” Şuara-83
Yüce Tanrı, her devirde temiz kişiler arasından seçtiği halifesi yani salih kulları bulunuyor. Zamanın halifesinin “on iki” ulu velisi vardır. Son resul Muhammed Mustafa’dan sonra Ali ile başlayan “On İki” imam Muhammet Mehdi ile sır makamına geçmiş. Bu zamandan sonra gelen on iki ulu kişinin kim olduğu sırdır. Yüce Tanrı “Benim velilerim insanların arasında dolaşır, yüzleri peçelidir benden başka kimse bilmez” buyurmaktadır.
Şüphesiz, iman edip, salih ameller işleyenler var ya; işte onlar yaratıkların en hayırlısıdırlar. Beyyine-7
On İki Havari ve On İki İmam
On iki Havari: 1-Simun Petrus, 2-Andreas, 3-Ya‘kūb (Zebedi’nin oğlu), 4-Yuhanna, 5-Filipus, 6-Bartolomeus, 7-Tomas, 8-Matta, 9-Ya‘kūb (Alfeus’un oğlu), 10-Taddeus, 11- Gayyur Simun, 12-Yahuda İskariyot.
On İki İmam: 1-Ali, 2-Hasan, 3-Hüseyin, 4-Zeynel Abidin, 5-Muhammed Bakir, 6-Cafer-i Sadık, 7-Musa Kazim, 8-Ali Riza, 9- Muhammed Taki, 10-Ali Naki, 11-Hasan Askeri, 12-Muhammed Mehdi
Hacıbektaş Dergahında On iki
Hacı Bektaş-ı Veli, Kutuplar Kutbu olarak kendi zamanının on iki ulu kişisini açıklamış ve bunları on iki post, on iki hizmet ve on iki ocak olarak yeniden tanımamıştır.
On iki post, on iki ulu kişi, Yüce Tanrı’nın yolunda nefsini kurban etmiştir. Yüce Tanrı’nın yolunda baş vermiş, dünyayı deri gibi bedeninden soymuş ve arınmış kişilerdir. Kurban olmanın nişanesi olarak ceylan, koç veya aslan postu üzerine otururlar.
Günümüzde Hacı Bektaş-ı Veli dergahının meydan evinde bu on iki post temsili olarak yer alır. Tarihte ise meydan evinde yürütülen ibadetlerde “On İki” post ve on iki hizmet üzerine yürütülürdü. Bu ibadet peygamberler ve velilerin ibadetidir. On iki post sahipleri ve bunların görevleri on iki hizmet olarak yer bulur. Bu kişilerin isimleri farklılık gösterse de şunlardır.
On İki Post: 1- Hacı Bektaş Veli :Mürşid veya Horasan postu. 2- Seyid Ali Sultan (Kızıldeli) :Aşçı postu. 3- Balım Sultan :Ekmekçi postu. 4- Kaygusuz Sultan :Nakib (Yardımcı) postu. 5- Kamber Ali Sultan :Atacı (Atcı) postu. 6- Sarı İsmail Sultan :Meydancı postu. 7- Kara Donlu Can Baba :Türbedar postu. 8- Hacim Sultan :Kilerci postu. 9- Şeyh Şazeli :Kahveci postu. 10- İbrahim Aleyhisselâm :Kurbancı postu. 11- Abdal Musa Sultan :Ayakçı postu. 12- Hızır Aleyhiselam :Mihmandar postu
On İki Hizmet: Cem ibadetinde on iki hizmet her devirde isimleri farklılık gösterir. On iki hizmette Hz. Muhammed zamanında kırklardan kalmıştır. Hz. Muhammed zamanında sadece ermiş kişilerden oluşan bir topluluktur ve halk içinde yaygın değildir. Hz. Muhammed’ten sonra Ehlibeyt ocakları ve talipleri arasında yaygınlaşmıştır. Günümüze kadar erenler tarafından yaşatılmıştır.
1- Mürşit 2- Rehber 3- Gözcü 4-Çırağcı (delilci) 5- Zakir (Asık) 6- Faraş (Süpürgeci) 7- İznikçi (Meydancı) 8- Sofracı Kurbancı 9 -Sakkacı (Sucu – İbriktar) 10- Peyik (Haberci) 11- Pervane (Semahçı) 12- Kapıcı (Bekci)
Kuran’da On İki
Peygamberlerin kavmi Allah’ın yolunda olan kişilerdir.
Hani, Mûsâ kavmi için su dilemişti. Biz de, “Asanı kayaya vur” demiştik, böylece kayadan on iki pınar fışkırmış, her boy kendi su alacağı pınarı bilmişti… Bakara-60
Biz onları, on iki torun kabileye ayırdık….Bakara-160
Burada On iki kabil manevi olarak mümin kulları temsil eder.
….. Allah katında ayların sayısı on ikidir. Bunlardan dördü haram aylardır. İşte bu Allah’ın dosdoğru kanunudur…Tevbe-36
Nihat Vural
23.02.2022
